1 Haziran 2015 Pazartesi

HASANKEYF

Mardin Midyat Hasankeyf yazıma ek olarak Hasankeyf hakkında biraz daha detay vermek istedim. Gitmeden önce hikayesini az çok bildiğim ancak, gidip gördükten sonra beni daha da etkileyen Hasankeyf'in tarihini bir miktar araştırdım. Bu araştırmaları kısaca derleyip sizinle de paylaşmak istedim.

Bölge Dicle nehrinin iki yakasına kurulmuş, tam olarak kimler döneminde yapıldığı bilinmemekle birlikte 12 bin yıl önce kurulduğu tahmin ediliyor. Bölgede daha önce hangi milletler yaşamış diye kısaca bir bakarsanız yaşamayan kalmamış diyebiliriz :) Asurlular, Urartular, Persler, Roma, Bizans İmparatorlukları, Abbasi, Selçuklu, Artuklu, Akkoyunlu ve son olarak Osmanlı... Medeniyetler beşiği demek yanlış olmaz.


Bölgenin en etkileyici eserleri Zeynelbey Kümbeti (Akkoyunlu döneminde yapılmış), Artuklu Köprüsü (Roma döneminde yapılan köprünün temeli üzerine Artuklu döneminde yapılmış), Sultan Süleyman Külliyesi ve Er Rızk Cami. Bölge tarih içinde gerek deprem, gerek Moğol istilası ile ağır tahribata uğrasa da bu güzel eserler bugüne kadar gelmeyi başarmış.

Bu kadar medeniyetin yaşam sürdüğü, bugüne gelmeyi başaran bu kadar eseri barındıran Hasankeyf şimdi Ilısu barajı yapımı ile savaşıyor. Yeni bir Moğol istilası denebilir buna belki de... Eserlerin tamamen su altında kalmaması için türlü projeler düşünülüp sunulsa da, sonuçta bunlardan biri uygulanabilecek mi bilen yok. Projelerin yapılabilirliği de ayrı bir mesele. Ilısu barajının farklı bir yöntemle Hasankeyf'e zarar vermeden yapılması başarılabilir mi, o da tartışılan konulardan biri.

Ilısu Barajı sonrası eserlerin bir kısmının da Yeni Hasankeyf'e taşınıp Kültür Parkında sergilenmesi planlanıyor. Ancak bunca yıla dayanmış bu eserlerin yerlerinden edilip taşınması sürecinde zarar görüp görmeyecekleri ciddi soru işareti yaratmıyor değil...

Yaşayıp göreceğiz, bakalım Hasankeyf bu istiladan da çıkmayı başaracak mı?